Saturday, October 8, 2011

Kitang tanan may kasalanan sa pag-init sa kalibotan


 Ngek! Tinuod ba?

Sus tan-awa ra: matag higayon nga mogamit kita og kuryente, may kasalanan. Kay naga-prodyus ta og greenhouse gases (GHG) ilabi na kung gikan sa non-renewables sama: oil, coal ug natural nga gas.

Kada nagsakay ‘ta og sakyanan nagagamit og fuel sama sa motor, kotse, eroplano, kada nagakaon to og laming karne, kay kada hayop atong giatiman nagaprodyus og methane gas. Kining gas sus grabe kaayong mag-sara mas makadaut sa kinaiyahan kaysa Carbon dioxide. (CO2)!

Unsa man ang pamaaging ma-reduce o mapagamay ang emission? Mogamit ang katilingban og renewable energy sama sa hydro, hangin, thermal, ocean waves, oup. Unsa man ang pamaaging ma-reduce ang CO2 sa kahanginan? Magtanom og kahoy kay daghang kaayohan ang ihatag kanato: ang kahoy mokaon og CO2. Ang kahoy nagagunit sa yuta para dili ma-anod. Ang kahoy nagagunit og tubig para dili sige’g baha. Ang kahoy nagahatag og limpyong tubig nga ilimnon. Ang kahoy nagahatag og mga limpyong sapa para sa isda ug swimming pool. Ang kahoy nagahimo og mga agianan sa ulan para moadto sa aquifer o deposito sa ilalom sa yuta nga pwedeng i-pump/ibomba para sa water system o irigasyon.

So tinuod kaayo ang sinultian: “Ang kahoy mao kinabuhi.” Magtanom kita, dili nato putlon kay kung putlon nato, kita ra gihapon ang maigo! Gets nyo? Klaro? So ang pinakaayong gamit sa atong mga bakilid nga kayutaan dili gamiton para maisan.

Ngek! Gutomon man ta kung dili ta magtanom og mais! Wait lang. Tamnan nato og cacao, kape, ug uban pa, para dili madugay, 18 ka bulan, naa na ta income.

Para naa ta ipalit og bugas, mag-atiman kita og mga manok, kanding,  baka, tilapia, ug uban pa. Maghulam ta og luna, tamnan og gulay. Magbuhat ta og nursery para may ibaligyang seedlings.

Mas dali maka-income kung atong buhaton ang mais cornic.

Kung ang kape buhatong ready to cook native coffee; ang cacao buhatong tablea.

No comments:

Post a Comment